Prezentujemy jedenaste już wydanie #tygodnikneuropa; przypominamy, że Tygodnik Neuropa jest dostępny na zewnętrznej platformie – bardziej czytelny, przejrzysty, z możliwością komentowania, subskrypcji i otrzymywania najnowszych odcinków na email -> zapraszamy na najnowsze wydanie Tygodnika Neuropa.
Tygodnik.Neuropa.pl – wpisy będą publikowane również na wykopie, jednak serdecznie zapraszamy na naszą stronę.
#tygodnikneuropa od #neuropa, bo #neuropainformuje
Mijający tydzień dostarczył nam informację, że obostrzenia pandemiczne zostają z nami na dłużej.Jeśli Twoja ulubiona knajpa, siłownia czy pensjonat nie biorą udziału w buncie przedsiębiorców to zapraszamy do nadrobienia treści o tym co działo się na świecie, bo ten nie zwalnia. Poniżej przedstawiamy na selekcję najlepszych artykułów, które wpadły w nasze ręce w ubiegłym tygodniu.
Znajdziesz tutaj nie tylko informacje o wydarzeniach z różnych zakątków globu, ale również publicystykę, interesujące podcasty oraz artykuły na tematy społeczne czy ekonomiczne.
Zapraszamy również na nasze konto na Instagramie.
Polska #polska #publicystyka
“Jako kraj produkujemy osoby niepełnosprawne”. Wywiad z Marią Liburą, wiceprezes Polskiego Towarzystwa Komunikacji Medycznej na temat polskiego systemu ochrony zdrowia. [link]
Czy prawicowi populiści dorżną konserwatystów? Gdy populistyczni radykałowie zaczynają dominować na prawicy, konserwatywni tradycjonaliści muszą uciekać przed rozpętaną przez radykałów rewolucją. Czy oznacza to, że konserwatyści są bez szans? – takie pytanie postanowiła zadać Kultura Liberalna i przeanalizować przyszłość topniejącego w oczach konserwatywnego myślenia. [link]
Chcecie się dowiedzieć, co jest nie tak z polskim systemem edukacyjnym? Jak wiele szkód wyrządziło nieprzygotowanie Ministerstwa Edukacji do nauczania w czasie pandemii? Polecamy wywiad z Justyną Suchecką, laureatką nagrody Grand Press za teksty o uczniach i szkołach w czasie pandemii. [link]
Wywiad z prześladowanym przez aparat państwowy sędzią Igorem Tuleyą, któremu bezprawnie odebrano immunitet za obronę rudymentów państwa prawa. Teraz grozi mu nawet uwięzienie. “Instytucje europejskie to wielkie rozczarowanie. Można odnieść wrażenie, że nie traktują Polski jak części UE” – mówi. [paywall] [link]
Organizacja Worldwide Independent Network of Market Research przeprowadziła badanie opinii w 32 krajach na temat przebiegu pandemii oraz prowadzonych szczepień. Z badania wynika, że tylko 56% Polaków planuje się zaszczepić przeciwko COVID19, co lokuje Polskę w dolnej części zestawienia. Ciekawy jest także wynik dotyczący opinii obywateli poszczególnych krajów na temat tego, czy poszczególne rządy dobrze radzą sobie z pandemią. Polska wypada w tym zestawieniu zdecydowanie najgorzej, gdyż tylko 15% populacji pozytywnie ocenia działania rządu. Wynik ten koreluje z bardzo niską oceną wydolności służby zdrowia. Więcej ciekawych wyników badania znajduje się w linku. [link]
Europa #europa
Trzy wydarzenia z końca 2020 roku będą kształtować kluczowe obszary dla Unii Europejskiej. Wygrana w wyborach prezydenckich Joe Bidena zmieniająca dynamikę relacji transatlantyckich, Brexit i podpisanie umowy z Wielką Brytanią oraz zaciągnięcie uwspólnotowionego długu na postcovidowy Fundusz Odbudowy. [link]
Wydarzenia ostatniego roku wprawiły w ruch nowe procesy zmieniające Unię Europejską. Do czego mogą one doprowadzić i co one oznaczają dla Polski? Analiza szefa warszawskiego biura think-tanku European Council on Foreign Relations. Tekst umieszczony na stronie Instytutu Obywatelskiego, think-tanku PO. [link]
Głośno ostatnio o zbanowaniu na platformach społecznościowych w Internecie odchodzącego prezydenta USA, Donalda Trumpa. Przyjrzyjmy się zatem rozwiązaniom dotyczącym cyfrowych gigantów, jakie planuje wprowadzić Unia Europejska. [link#1], [link#2]
“To jest katastrofa. Nikt nie przyjedzie tu w tym roku. Wyrzucili mnie z pracy, mojego syna też. Żona jeszcze nie wie, co z jej posadą.” W wydaniu 5. Tygodnika pisaliśmy o wyniku wyborów prezydenckich w Mołdawii, teraz zapraszamy na lekturę artykułu Nowej Europy Wschodniej opisującego, w jak wielkich kłopotach znajduje się obecnie Mołdawia i jej obywatele. [link]
“Quereinsteiger” to określenie oznaczające osobę zmieniającą ścieżkę kariery. Dotychczas było to określenie o negatywnych konotacjach w Niemczech, ale wraz ze zmieniającym się światem powoli zmienia się także podejście do osób dokonujących takich zmian w swoim życiu. [link]
26 września wybory do Bundestagu, czyli parlamentu najważniejszego handlowego i politycznego partnera Polski. Za parę dni Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna (CDU), partia rządzącej od 2005 r. Angeli Merkel, będzie wybierała nowego lidera. Stawką tego głosowania może być nie tylko stanowisko kanclerza Niemiec, ale także przyszłość niemieckiego, a więc także europejskiego, konserwatyzmu. [link]
We Włoszech rozpoczął się największy od dekad proces mafii. 335 podejrzanych, ponad 900 świadków. Lista zarzutów stereotypowa – morderstwa, handel narkotykami, pranie brudnych pieniędzy. Proces, ze względu na swoją objętość, ma trwać przynajmniej 2 lata. [link]
Bliski i Środkowy Wschód #bliskiwschod
W poprzednim numerze informowaliśmy o osiągniętym porozumieniu i zniesieniu trwającej ponad 3 lata blokady Kataru. Ten ostatni nie zrealizował żadnego punktu z listy żądań przedstawionej, gdy wprowadzano blokadę – dlaczego zatem do porozumienia doszło? Jaki wpływ miała na to zmiana warty w USA? Kto zwyciężył i czy aby na pewno konflikt się skończył? [link]
Atak Izraela na instalacje wojskowe w Syrii. Zginęło co najmniej 57 żołnierzy Syryjskich oraz członków sojuszniczych bojówek różnych narodowości – w tym Irakijczycy i Afgańczycy. Associated Press uzyskało informację od osób z amerykańskiego wywiadu, że atak został przeprowadzony przy wsparciu wywiadu USA. Izrael i Syria oficjalnie pozostają ze sobą w stanie wojny. Izrael regularnie przeprowadza precyzyjne ataki na instalacje wojskowe w Syrii – głównie powiązane z Irańskim Korpusem Strażników Rewolucji. [link]
Koalicja pod przewodnictwem Arabii Saudyjskiej kontynuuje swoją interwencję w Jemenie. M.in. w jej wyniku kraj pogrąża się w katastrofalnym kryzysie humanitarnym, o którym informowaliśmy niedawno – nawet połowie populacji kraju grozi głód. Jak się okazuje, w tym czasie Wielka Brytania pomagała Saudyjczykom „działać zgodnie z prawem międzynarodowym” i wydała na to niemal 2,5 miliona funtów. [link]
Azja #azja #chiny
Sadyr Dżaparow kilka miesięcy po uwolnieniu z więzienia wygrał zdecydowanie wybory prezydenckie w Kirgistanie. Chociaż polityk zdobył prawie 80% głosów, to frekwencja wynosiła jedynie 39%, co wskazuje na duże rozczarowanie wyborców klasą polityczną. Polityk ludu czy populista chcący skupić całą władzę w swoich rękach? Odpowiedzi na to pytanie znajdziecie w długim artykule Al-Dżaziry, ale mamy też dla was zwięzłe podsumowanie Ośrodka Studiów Wschodnich. [link#1], [link#2]
Japończycy są mistrzami w przygotowaniu miast do minimalizowania strat związanych z niszczącym oddziaływaniem natury. Kryzys klimatyczny wpływa zaś na zwiększenie liczby oraz siłę katastrof klimatycznych, które dotykają nas wszystkich. Uczmy się na przykładzie Japończyków, inaczej zostanie nam nauka na własnych błędach. [link]
Kontrowersyjna reforma rolna rządu Narendry Modiego w Indiach została zawieszona przez tamtejszy Sąd Najwyższy. Stało się to po długich, największych w historii świata protestach, które teraz wcale nie muszą wygasnąć. [link#1], [link#2]
Afryka #afryka
Wczoraj miały miejsce wybory w Ugandzie – ich wyniki poznamy za około 48 godzin. W tym roku wyjątkowo skupiły na sobie uwagę światowych mediów. Rządzący od zamachu stanu z 1986 roku i ubiegający się o szóstą kadencję Yoweri Museveni ma tym razem nie lada kontrkandydata. Robert Kyagulanyi, szerzej znany jako Bobi Wine, jest muzykiem reggae i chce być symbolem zmian dla nowego pokolenia. Kampania była brutalna – Uganda stała się teatrem starć i zamieszek w których zginęło ponad 50 osób, w tym ochroniarz Bobiego. W Wine’a wymierzono potężną kampanię kierowaną przez środowisko prezydenta. Facebook zablokował konta powiązane z prezydentem. Następnie prezydent mocno ograniczył dostęp do mediów społecznościowych w całym kraju. Nie wpuszczano zagranicznych dziennikarzy. Samochód lidera opozycji został ostrzelany przez policję. Oczekując wyników, zachęcamy do zapoznania się z lokalny “klimatem”. [link#1], [link#2]
Spośród 10 najbardziej przemilczanych przez media światowych kryzysów humanitarnych roku 2020, aż 6 znajduje się w Afryce. Co dzieje się w Burundi, Mali, na Madagaskarze, w Malawi, Zambii czy Republice Środkowoafrykańskiej i dlaczego kryzysy w tych państwach przykuwają tak małą uwagę mediów? O tym i o pozostałych regionach świata, które są ignorowane przez media, przeczytamy w raporcie “Cierpiąc w milczeniu” od organizacji CARE International [link]
Ameryka Łacińska #ameryki
Donald Trump chwilę przed odejściem wpisał ponownie Kubę na listę państw wspierających terroryzm. Dla Joe Bidena, który chce poprawy stosunków z Kubą, może to być problem, ale Kubańczycy patrzą z nadzieją w przyszłość. [link#1], [link#2]
Prezydent Meksyku Manuel López Obrador ma własny program śniadaniowy w telewizji. Według jego biura ogląda go regularnie nawet 10 milionów obywateli, ale od kwietnia media nie będą mogły transmitować prezydenckiego programu w całości z powodu decyzji niezależnej instytucji dbającej o uczciwy przebieg wyborów, które odbędą się w czerwcu. [link#1], [link#2]
Meksyk dopuścił używanie marihuany w celach leczniczych od 2017 r., a teraz wprowadza regulacje umożliwiające firmom farmaceutycznym badania nad produktami, które ją zawierają. Z kraju, którym targały narkotykowe konflikty, Meksyk przeistacza się w największy rynek zbytu dla produktów zawierających cannabis. [link]
Ameryka Północna #usa #kanada
Prezydent-elekt Joe Biden wygłosił historyczne przemówienie dzień po pierwszym od 1814 r. ataku na Kapitol. Potępił jednoznacznie zamach na jeden z najlepszych wynalazków naszej cywilizacji, czyli na trójpodział władzy, dzięki któremu żyjemy w najbardziej liberalnym ustroju na świecie. Cytując: “Nasze instytucje demokratyczne nie są reliktem minionej epoki. Odróżniają nasz kraj od innych. Są kotwicą naszej demokracji. Dzięki nim prezydent nie jest królem, a Kongres jakąś Izbą Lordów. Sądy nie wykonują woli prezydenta, nie są po to, by go chronić. Mamy trzy równorzędne władze. Powtarzam, równorzędne. (…) Byliśmy świadkami niezdolności ochronienia jednej z trzech władz”. Wielu w działaniach Donalda Trumpa widzi realizację “paradoksu tolerancji” Karla Poppera – teorii, w ramach której jasno widać, że tolerancja dla wizji rzeczywistości, która otwarcie neguje fakty i prawo, kończy się zamachem stanu. W tym kontekście w słowach wybranego legalnie i znaczną większością głosów prezydenta-elekta Stanów Zjednoczonych Joe Bidena można ujrzeć początek kontrofensywy współczesnego świata przeciw trawiącemu go populizmowi. [link#1], [link#2]
“Ostatni raz wrogom demokracji udało się wedrzeć do Kapitolu w 1814 roku, kiedy brytyjskie wojska maszerowały ulicami Waszyngtonu. Tym razem do szturmu nawoływał prezydent Stanów Zjednoczonych.” Ale instytucje demokracji amerykańskiej okazały się silniejsze. Czy to początek końca populistycznej fali, która w ostatnich latach ogarnęła cały świat? [link]
Twitter zbanował na stałe konto Donalda Trumpa, a określany jako alternatywa wobec niego, skupiający dotychczas w większości alt-right, Parler został odcięty od platform Apple’a i Google’a oraz hostingu w chmurze Amazon AWS. Seria decyzji cyberkorporacji w obliczu ataku na Kapitol i rozstrzygnięć wyborczych w USA, dających niemal pełnię władzy Demokratom, sugeruje, że technologiczni giganci wprowadzają w życie nową, zdecydowaną i kontrowersyjną strategię stosunku do środowisk alt-rightowych. [link#1], [link#2]
Donald Trump jako pierwszy prezydent USA został po raz drugi “zrzucony z urzędu” przez Izbę Reprezentantów – tym razem za podżeganie do powstania przeciw amerykańskiej demokracji. Ma to raczej znaczenie symboliczne, gdyż mało prawdopodobne jest, żeby zdominowany przez republikanów Senat również dokonał w najbliższych dniach analogicznego aktu, co jest niezbędne, by wszedł on w życie. Prawnicy i legislatorzy są zaś podzieleni co do możliwości i znaczenia impeachmentu po tym, gdy Trumpowi 20 stycznia skończy się kadencja. [link]
“Plan Marshalla dla demokracji” – Niemcy wzywają USA do stworzenia wspólnego demokratycznego frontu przeciw populizmowi. Tragiczne wydarzenie, jakim był atak skrajnie prawicowych bojówek na Kapitol, to dzwonek ostrzegawczy dla zachodniego świata. Zachód, nauczony doświadczeniem nazizmu, wie, że nie może go zignorować i “oddać pola wrogom liberalnej demokracji”. [link]
Filozofowie i teoretycy polityki przez dwa tysiące lat obawiali się przekształcenia demokracji w rządy motłochu. The Economist postanowił przyjrzeć się temu zjawisku i przypomnieć je w pełnym subtelności (oraz z odrobinką drwiny) tekście, w którym przejdziemy płynnie od “Republiki” Platona aż do Huntingtona, zahaczając w międzyczasie o Rewolucję Francuską. Świat Zachodu poczuł się chyba zbyt pewnie, myśląc, że brutalne ataki motłochu możliwe są jedynie w krajach trzeciego świata. Jak coś takiego mogłoby się przecież wydarzyć w samym sercu Stanów Zjednoczonych? Wygląda na to, że nadszedł czas, aby demokracja zyskała nieco na wyrafinowaniu, kończąc swój dziecięcy, pełen naiwności okres. [link]
Oceania #oceania
Bank Rezerw Walutowych NZ padł ofiarą cyberataku. Dostawcy usług cyfrowych, którzy zostali zaatakowani, wskazują, że nie wygląda na to, aby to bank był bezpośrednim celem ataku. Jednak komentatorzy spekulują, czy za atakami mogą stać zagraniczne agencje rządowe nieprzychylnych państw. [link]
Wyspa Penrhyn, atol w archipelagu wysp Cooka zmaga się z niedoborem wody. Jej zapasy spadły do poziomu wystarczającego na pokrycie zapotrzebowania 230 mieszkańców na maksymalnie 14 dni. Jedynym źródłem wody pitnej na wyspie jest deszczówka – a nie padało już od pół roku. Rząd wysłał zbiornikowiec z dostawą wody, jednak jest to tylko awaryjne rozwiązanie, a problem może się nasilać w kolejnych latach. [link]
Potężne straty branży sadowników wiśni w Nowej Zelandii. Nawet 50% owoców zostało zniszczonych w wyniku ulewnych deszczy. Utracone dochody eksportowe szacuje się na 50 milionów dolarów. Stracą nie tylko farmerzy, ale również sezonowi pracownicy, którzy reperowali w ten sposób swoje domowe budżety. Owoce są popękane i zostały na drzewach. [link]
Ekonomia i gospodarka #ekonomia #gospodarka
Wywiad z prof. Joanną Tyrowicz, założycielką ośrodka badawczego Grape, na temat sytuacji systemu emerytalnego w Polsce. Według badaczki obniżenie wieku emerytalnego wprowadziło nieodwracalne szkody dla bezpieczeństwa przyszłych emerytów, a każdy kolejny rok utrzymania tego stanu rzeczy oznacza dodatkowe obciążenia. Dodatkowo w wywiadzie zwrócono uwagę na wady systemu emerytury obywatelskiej oraz wady PPK, ponieważ nie stworzono w ich ramach możliwości generowania wysokich stóp zwrotu oraz błędnie wliczono składkę od pracodawcy i dopłaty od państwa do podawanej stopy zwrotu. [link]
O kolejne wpływy z redukcji luki VAT będzie bardzo trudno. Według szacunków efekty uszczelnienia podatku VAT w latach 2016-2019 wyniosły ok. 20 mld PLN. Jednocześnie najnowsze prognozy na 2020 r. wskazują, że luka mogła wzrosnąć. Kolejne efekty w zakresie redukcji luki VAT będą zależne od tzw. kapitału społecznego, którego poziom nigdy nie był w Polsce wysoki, a ostatnie lata tylko pogorszyły sytuację. [link]
The Economist rozważa “za i przeciw” postulatu zwiększenia wydatków na badania i rozwój w budżetach państw. Jest to stare i ogólnie znane zagadnienie, ale w ostatnich latach pojawiło się sporo nowych głosów i danych w dyskusji. Obecny stan wiedzy wciąż wskazuje, zdaniem autorów, na pożyteczność tego rodzaju inwestycji, mimo że często trzeba dość długo poczekać na ich wyniki. [link]
Nauka i Technologia #nauka #technologia
Opublikowana w 2020 r. unijna strategia wodorowa zakłada wzrost zużycia wodoru w celu dekarbonizacji gospodarki. Jednak plan ten wiąże się z koniecznością wykorzystania nowych technologii produkcji, magazynowania oraz zastosowania wodoru. O technicznych wyzwaniach związanych z zastosowaniem wodoru w ciekawym artykule na stronie wysokienapiecie.pl. [link]
Pod egidą Uniwersytetu Warszawskiego ukazał się – dostępny bezpłatnie do pobrania – podręcznik “Klimatyczne ABC. Interdyscyplinarne podstawy współczesnej wiedzy o zmianie klimatu” zredagowany przez polskich specjalistów. Polecamy. [link]
Technologia to nie tylko wielkie korporacje. Czas na spojrzenie z drugiej strony: Martin Kleppmann, naukowiec zajmujący się systemami rozproszonymi i wykładowca Uniwersytetu Cambridge oraz autor jednej z najlepszych książek o przetwarzaniu danych w dużej skali, przystępnie, i może naiwnie, o wyzwaniach związanych z decentralizacją social media, czyli próbą uczynienia ich odporniejszymi na kontrolę. Ten sam temat porusza też Jack Dorsey, szef Twittera. [niestety Helion naprawdę tak nieporęcznie przetłumaczył ten tytuł: https://helion.pl/ksiazki/przetwarzanie-danych-w-duzej-skali-niezawodnosc-skalowalnosc-i-latwosc-konserwacji-systemow-martin-kleppmann,przdan.htm] [link#1], [link#2]
Energetyka zmienia się na naszych oczach. Ostatnie lata to potężne spadki cen technologii odnawialnych, które zawitały w domach wielu z nas. Prosumenci, spółdzielnie energetyczne, gminne klastry. Czy tego typu inicjatywy przetrwają i poradzą sobie, gdy na horyzoncie, m.in. ze względu na ambitne cele dekarbonizacyjne, dominować zaczynają potężne inwestycje globalnych koncernów? [link]
Idee, Kultura, Społeczeństwo #idee #spoleczenstwo
Zielony konserwatyzm pozwoli ochronić rodzinę – zwraca uwagę Jakub Wiech. Pomału, nawet w Polsce, siły prawicy zaczynają zdawać sobie sprawę ze skutków wpływu człowieka na klimat – a więc także na gospodarkę i rodzinę. Co jednak konserwatyści mogą zrobić, aby zabezpieczyć przyszłość tak ważnej dla siebie komórki społecznej? Okazuje się, że wiele. [link]
Śmieci. Ciągle je produkujemy, ciągle nas otaczają, ciągle dziwimy się kolejnym warstwom plastiku, który musimy zdejmować z kupionych przez nas przedmiotów. Jako ludzkość produkujemy coraz więcej śmieci – jednak co się z nimi dalej dzieje? W jak daleką podróż wyruszają razem z odjazdem śmieciarki? I jak jest z tym recyklingiem? Zapraszamy na reportaż od Pisma, a także podcast od Działu Zagranicznego. [link#1], [link#2]
“Rikłest o aprówal. Asapem forłorduje brifa i idę na kola”. Korpomowa. Zawiera głównie anglicyzmy – czy występuje zatem też w angielskim? Okazuje się, że tak. Angielski tekst o angielskiej korpomowie, który odpowiada na pytanie, dlaczego tamtejsze korpoludki mówią tak, jak mówią. [link]
Gentryfikacja – problem urbanistyczny, społeczny, a także filozoficzny. Spory wokół tego zjawiska toczą się od dekad. Przynosi mieszkańcom korzyści czy skazuje ich na wygnanie? Zwalczać czy cywilizować? Zapraszamy na dłuższy esej od Aeon. [link]
Co oznacza dla naszego życia przeprowadzka? Czy przez wszystkich jest postrzegana tak samo? Jak postrzeganie “Domu” zmieniało się na przestrzeni lat? Na te i inne pytania postara się odpowiedzieć Marcin Napiórkowski [link]
#radiowolnaneuropa #НевроИзвестия
pokaż spoiler nie ma żadnej neuropy
Powered by WPeMatico